Bên cạnh những thị trường truyền thống tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam như Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia…, thị trường Hàn Quốc năm 2014 đã có nhiều điểm sáng, cùng với những cơ hội cho lao động có trình độ cao ra nước ngoài làm việc. Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước, xuất khẩu lao động là một trong những giải pháp hiệu quả, góp phần giải quyết việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, dư thừa lao động và giảm nghèo, đặc biệt người lao động có nhiều cơ hội lựa chọn để nâng cao thu nhập.
Các bạn Thực tập sinh kỹ năng ( XKLĐ ) Nhật bản học thực tế về ATLĐ khi mới nhập cảnh
Bên cạnh những thị trường truyền thống tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam như Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia…, thị trường Hàn Quốc năm 2014 đã có nhiều điểm sáng, cùng với những cơ hội cho lao động có trình độ cao ra nước ngoài làm việc. Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước, xuất khẩu lao động là một trong những giải pháp hiệu quả, góp phần giải quyết việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, dư thừa lao động và giảm nghèo, đặc biệt người lao động có nhiều cơ hội lựa chọn để nâng cao thu nhập.
Trong 8 tháng đầu năm 2014, thị trường xuất khẩu lao động được mở rộng, lao động có nhiều cơ hội lựa chọn khi đi làm việc ở nước ngoài. Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, thị trường lao động khu vực Trung Đông đang có dấu hiệu phục hồi trở lại, mặc dù năm 2013 số lượng lao động Việt Nam tại khu vực này chưa tăng mạnh nhưng đã có những dấu hiệu khả quan hơn đối với lao động xây dựng và dịch vụ sang UAE, Qatar… vào đầu năm 2014. Đối với các nước ở khu vực châu Phi và Trung Đông, Việt Nam sẽ ký kết thỏa thuận cấp Bộ trong một số lĩnh vực với Angola và Arab Saudi để tạo điều kiện phát triển việc làm an toàn cho lao động Việt Nam. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang xúc tiến ký thỏa thuận hợp tác lao động với Đức, Thái Lan… Đây sẽ là cơ hội để phát triển việc làm cho lao động Việt Nam. Mặt khác, các nước phát triển bắt đầu quan tâm đến điều dưỡng viên Việt Nam. Nhật Bản và Đức đang tiếp tục triển khai tuyển dụng điều dưỡng viên sang hai nước này làm việc.
Đài Loan là một trong những thị trường tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam sang làm việc nhất trong năm 2013, chiếm tới gần 50% lao động đi làm việc ở nước ngoài. Hiện nay Việt Nam là một trong hai nước (cùng với Indonesia) chủ lực cung ứng lao động sang thị trường này làm việc. Mới đây, Đài Loan đã ban hành một số chính sách mới liên quan đến lao động nước ngoài, trong đó, phần lớn các quy định này khuyến khích các doanh nghiệp Đài Loan tuyển dụng lao động nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho lao động nước ngoài tới làm việc ở Đài Loan. Về phía Việt Nam, để giảm áp lực về chi phí xuất khẩu lao động đi Đài Loan hiện nay còn cao, Bộ LĐ-TBXH cũng tăng cường kiểm soát mức thu phí môi giới của các doanh nghiệp trong nước và giảm mức phí trần quy định từ 4.500 USD năm 2013 xuống còn 4.000 USD. Đặc biệt, trong bối cảnh Đài Loan tiếp tục ngừng tiếp nhận lao động Philippines vào làm việc do căng thẳng về chính trị giữa hai bên, Việt Nam sẽ có thêm cơ hội tăng số lượng cung ứng lao động trong ngành sản xuất cho thị trường Đài Loan.
Năm nay, thị trường Hàn Quốc đã có nhiều kỳ vọng mới, mặc dù bản ghi nhớ đặc biệt với Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc chỉ có thời hạn 1 năm, song việc ký kết này đã đem lại niềm vui cho gần 14.000 lao động. Theo bản ghi nhớ đặc biệt, có ba đối tượng được phía Hàn Quốc cho phép giới thiệu cho chủ sử dụng lao động Hàn Quốc là: Lao động đã đỗ các kỳ thi tiếng Hàn tháng 12/2011, tháng 5/2012 và tháng 8/2012; lao động huyện nghèo sang Hàn Quốc làm nông nghiệp đã đăng ký kiểm tra tiếng Hàn tháng 8/2012 và lao động về nước đúng hạn. Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước, vì thời gian tạm dừng đưa lao động đi Hàn Quốc đã khá lâu nên để hỗ trợ lao động ôn luyện lại tiếng Hàn, Bộ LĐ-TBXH đã lên phương án giao cho Trung tâm Lao động Ngoài nước mở các lớp dạy bổ túc lại tiếng Hàn và các kiến thức cần thiết khác cho người lao động, học phí sẽ do người lao động tự chi trả. Riêng hơn 2.700 lao động thuộc huyện nghèo đã đăng ký thi tiếng Hàn để đi Hàn Quốc làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, sẽ được hỗ trợ để học lại tiếng Hàn theo Quyết định 71 của Thủ tướng Chính phủ.
Ở thị trường Malaysia, mới đây, Chính phủ nước này đã ra quyết định tăng mức lương tối thiểu qui định cho người lao động theo từng khu vực, mức lương mới sẽ bảo đảm cuộc sống khi chi phí sinh hoạt gia tăng. Công nhân nước ngoài sẽ được hưởng mức lương tối thiểu mới này, trong đó có lao động Việt Nam. Mức lương tối thiểu mới tăng đáng kể so với mức quy định cũ, tăng 40 – 90%. Đặc biệt, thời gian gần đây, Malaysia có nhu cầu cao tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc trong lĩnh vực xây dựng, với mức lương lên tới 35-40RM/ngày/8 giờ làm việc (tương đương khoảng 280.000 đồng/ngày) cũng đang là một trong những thị trường thu hút lao động trở lại.Nâng cao năng lực, hướng tới việc làm chất lượng cao
Hiện các nền kinh tế trên thế giới đang hồi phục, nhưng vẫn diễn biến khó lường, còn bị ảnh hưởng của khủng hoảng nợ công ở một số quốc gia châu Âu nên thị trường lao động quốc tế bị thu hẹp, làm cho sự cạnh tranh giữa các quốc gia cung ứng lao động vốn đã rất gay gắt càng trở nên gay gắt hơn. Đồng thời, làm ảnh hưởng đến việc phát triển các thị trường mới của Việt Nam. Điều này cho thấy, việc tăng cường đào tạo để nâng cao năng lực cạnh tranh của lao động Việt Nam cần được đặc biệt chú trọng trong giai đoạn tới, để nắm bắt các cơ hội việc làm chất lượng cao.
Đối với lao động Việt Nam, đi làm việc ở nước ngoài khi không có trình độ tay nghề cũng đồng nghĩa với điều kiện làm việc không đảm bảo và tiền lương thấp. Bên cạnh đó, ý thức kỷ luật và chấp hành pháp luật của lao động Việt Nam còn hạn chế. Tâm lý chung là hướng vào các thị trường có thu nhập cao, nhưng tiêu chuẩn mà các nước sử dụng lao động đòi hỏi cũng khá cao như Hàn Quốc và Nhật Bản, trong khi nhận thức của lao động chưa cao, trình độ ngoại ngữ và tay nghề còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được các yêu cầu…
Cũng theo Cục Quản lý lao động ngoài nước, giải pháp cho những khó khăn trên là khai thác tối đa nhu cầu lao động tại các thị trường mới tiềm năng cũng như các thị trường truyền thống… Bên cạnh đó, đẩy mạnh khai thác nhu cầu lao động trong các lĩnh vực và các nghề mới, đòi hỏi trình độ cao cả về tay nghề và ngoại ngữ, các nghề trong lĩnh vực y tế, dịch vụ… Nghiên cứu phát triển các thị trường mới ở châu Âu, đồng thời củng cố các thị trường truyền thống thông qua việc triển khai các biện pháp ngăn ngừa lao động bỏ hợp đồng, lao động hết hạn hợp đồng không về nước, ở lại làm việc bất hợp pháp. Kiên quyết xử lý các vi phạm của cá nhân và doanh nghiệp để chấn chỉnh hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, nhằm hạn chế nạn cò mồi, lừa đảo, nhằm giảm chi phí cho người lao động. Đặc biệt, cần phải nâng cao chất lượng nguồn lao động đi làm việc ở nước ngoài. cần tăng cường công tác tuyển chọn, tạo nguồn. Tuân thủ các tiêu chuẩn trong tuyển chọn, phát triển mô hình phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp dịch vụ và chính quyền địa phương để tuyển chọn được những lao động có nhận thức tốt và thực sự có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài. Tiếp tục thực hiện các chương trình hỗ trợ đào tạo lao động xuất khẩu từ nguồn chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm và dạy nghề, từ Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước và có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các cơ sở đào tạo lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài. Đồng thời, triển khai chương trình đặt hàng đào tạo với các đối tác. Đặc biệt, cần nâng cao vai trò quản lý nhà nước về hoạt động đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.
Nguồn Bộ Lao động – TBXH
