( Bài viết trích dẫn nguyên văn từ FB Cộng đồng Việt Nhật, trong đó tác giả tả thực về tình trạng đi XKLD Nhật )
Đi Nhật giá cắt cổ
Xin quay về buổi đầu sơ khai, thời mà đi Xkld Nhật Bản vẫn là một cái gì đó rất rực rỡ hoành tráng. Đi Nhật kiếm mấy chục củ một tháng là điều nằm ngoài cả giấc mơ của nhiều anh dân cày. Vì có bán nhà cũng không đủ lệ phí mà đi.
Thời đó chú họ tôi đi hết gần 10.000Usd và phải cọc chống trốn bằng sổ đỏ mảnh đất nhà đang ở. Thời đó đồng bạc đang có giá. Lúc chú về, cầm trên tay con Iphone 3GS, dùng Sony Vaio giá trị bằng sản lượng lúa vụ thu của một mẫu ruộng. Ở chú toát ra một cái uy lực rất mơ hồ khiến cho bọn ở nhà chăn vịt phải co vòi lại mỗi khi đến gần. Đó là mãnh lực của kẻ có tiền.
Thời ấy thông tin gần như không có, đơn tuyển ít và cạnh tranh. Nên các cty xkld muốn có Job tốt, tuyển nhiều thì phải chi không tiếc với đối tác Nhật. Khách sang đi tuyển được trải thảm đỏ đưa rước như ông trời con, kém Hoàng Đế khi xưa mỗi cái bô vàng để đi ị. Ở khách sạn hạng sang. Ăn chơi du lịch đánh Golf ở những chốn xa hoa bậc nhất. “Mát-xa-dê”, gái gú, Bar sàn chiều từ A tới Z và Z mũ hai, miễn là khách ưng cái bụng. Tiền đó tất nhiên là sẽ đội thêm vào phí thu từ người lao động mà ra. Ờ! Chứ còn ai vô đây!
Thời đó có công ty còn “ăn” luôn tiền Nenkin của TTS đi về trong thời buổi nhập nhèm tranh tối tranh sáng. Đương nhiên, ai “ăn” thì các bạn biết rồi!
Đến lúc tất cả bị cuốn vào một vòng xoáy dùng tiền mua Job như vậy, muốn giảm phí xuống cho người lao động, còn khó hơn khởi nghiệp từ đầu.
Rồi xkld Nhật bùng nổ.
Công ty làm xkld mọc lên như nấm. Đơn hàng bay về tấp nập. Khó khăn trong việc tuyển người đi khiến các công ty trả thù lao rất cao cho công việc “tuyển dụng” hay “cò xkld”. 500, 700, 1.000usd và nhiều hơn thế nữa để mua 1 ứng viên trúng tuyển. Đương nhiên, tiền này cũng từ phí thu từ lao động chứ công ty lấy đâu ra mà trả. Công ty họ cứ tuyển được là có lời, lời to là đằng khác. Dính một chút rào cản pháp lý thì người ta “lo” được. Còn “lo” kiểu gì thì người viết xin phép không dám bàn sâu!
Thời kim tiền nhất của XKLD Nhật đã qua. Bỏ vài trăm triệu để kiếm 15-20tr/tháng không còn quá hấp dẫn người trẻ Việt khi kinh tế VN đang phát triển rất nhanh. Thu nhập của lao động trong nước cũng tăng lên đáng kể.
Những anh chị làm Xkld từ buổi sơ khai cũng đã thừa đủ giàu để chuyển sang làm các lĩnh vực khác “kiếm” hơn và không còn mặn mà với nghề xkld. Chỉ những người ở lại và các công ty mới sẽ phải dọn bãi xà bần ngổn ngang này. Cùng với các bạn trẻ mơ giấc mơ Nhật Bản.
Tại sao người Phillipines, Cam-pu-chia, Thái Lan…. Sang Nhật chỉ mất vài nghìn Usd. Còn người Việt Nam mất gấp ba chỗ đó. Mà lương và thu nhập thì như nhau. Đấy là câu hỏi khiến rất nhiều người đau đầu nhưng uống cả vốc Panadol vào vẫn không khỏi….
Tại sao chi phí lại cao
Người Nhật không hề lấy của chúng ta xu nào trong việc tuyển chúng ta sang đi làm cho họ. Thậm chí nhiều công ty còn phải bỏ mấy chục lá cho một lao động về công ty đi làm. Phải chăng chúng ta-những người lao động đang phải chi tiền cho những cuộc chơi mà chúng ta không hề được chơi? Hay chúng ta đang phải trả tiền cho những người mà mình không biết họ là ai, để mua cái dịch vụ mà giá bên ngoài rẻ hơn nhiều nếu không có họ?
Nói đi thì phải nói lại. Cũng do tâm lý không chịu tìm hiểu, không chịu học, thậm chí không có trách nhiệm với tương lai của mình của một số người lao động đã khiến họ bằng lòng với việc chấp nhận!
Không học, chỉ muốn bay nhanh. Chỉ tin vào những giấc mơ ảo được vẽ trên giấy. Không chịu rèn luyện ý thức kỷ luật, văn hoá nếp sống của nơi mình đang tới…. Và hậu quả sau này họ phải chịu khi sang Nhật là gì thì chúng ta báo chí đã đưa quá nhiều. Trong khuôn khổ bài viết này xin phép không kể thêm.
Đồng Yên đang mất giá trong khi giá cả ở Nhật thì tăng. Lương cơ bản tăng không đáng kể qua từng năm khiến ta thấy kinh tế Nhật đang dậm chân tại chỗ (đương nhiên không thể phủ nhận “chỗ” của họ đang dậm vẫn là top 4 thế giới).
Tia sáng mới sau đại dịch
Rất may vẫn có tín hiệu đáng mừng là sau đại dịch, rất nhiều công ty xkld đã hạ mức phí tuyển xuống rõ rệt để thu hút ứng viên. Họ đã sẵn sàng cho một “cuộc chơi” mới có lợi hơn cho người lao động. Và chúng ta cùng hi vọng, một ngày nào đó, người Việt Nam sẽ chỉ mất tiền vé máy bay cho một chuyến sang Nhật đi làm. Và đi tìm tương lai của mình.
Có thể lắm chứ. Vì đống xà bần đã nêu bên trên, dần dần đang được dọn đi để thay thế vào đó một bộ mặt đẹp đẽ hơn cho ngành xkld Nhật.
Để được như thế, thì mong các công ty sẽ không quay lại thời kỳ cung phụng người Nhật như cha mẹ để kiếm đơn hàng. Không cho tuyển dụng thu phí bất chấp để làm khổ người lao động.
Lúc ấy, Nhật Bản vẫn đẹp lắm chứ! Mùa hoa Xa-ca-la bên đó, vẫn đáng để người trẻ Việt đến ngắm một lần lắm chứ. Dù là sau khi đi làm vất vả về…..
